Co to jest burleska to pytanie, które nasuwa się wielu osobom słyszącym to słowo. Burleska to rodzaj sztuki łączącej w sobie elementy tańca, pantomimy, a nawet rozbierania się. Często kojarzy się ją z rewią kabaretową czy teatrem erotycznym, jednak burleska to coś więcej.
Kluczowe wnioski:- Burleska to rodzaj sztuki łączącej taniec, śpiew, komedię i nagość.
- Wywodzi się z Anglii i Włoch XVII wieku.
- Cechuje ją przesada, kpina i erotyzm.
- Najsłynniejszą burleskówką była Gypsy Rose Lee.
- Współcześnie przeżywa renesans popularności.
Czym jest burleska?
Burleska to rodzaj sztuki łączącej w sobie elementy tańca, pantomimy, śpiewu, a nawet rozbierania się. Często mylona jest z rewią czy teatrem erotycznym, jednak burleska różni się od nich. Jest bardziej finezyjna, dowcipna i prześmiewcza.
Nazwa „burleska” wywodzi się z włoskiego „burla” oznaczającego żart, kpinę lub parodię. Dlatego dla burleski charakterystyczna jest przesada, kpina i wyolbrzymianie. Wszystko po to, by rozbawić i zaskoczyć widza.
Początki burleski
Korzenie burleski sięgają XVII wieku, kiedy to w Anglii i Włoszech zyskały popularność parodystyczne przedstawienia operowe i teatralne. Aktorzy w prześmiewczy, karykaturalny sposób odgrywali poważne dramaty, tragedie lub opery. Publiczność bawiła się przy tym wyśmienicie.
W XIX wieku w Ameryce burleska rozwinęła się w rodzaj rewii z piosenkami, skeczami komediowymi i rozbieranymi scenami z udziałem pań. Stawała się coraz bardziej prowokacyjna i erotyczna, by przyciągać widzów.
Jak zdefiniować burleskę?
Można powiedzieć, że burleska to rodzaj sztuki widowiskowej łączącej taniec, pantomimę, skecze komediowe, piosenki oraz elementy erotyczne z rozbieraniem. Celem jest rozbawienie i zadziwienie widza poprzez przesadę, parodię i wyolbrzymianie.
Kluczowe dla burleski jest połączenie komizmu z erotyką. Tancerki uwodzą widzów, rozbierając się w zabawny, komiczny sposób. Nie bez powodu burleska nazywana była kiedyś „sztuką ze striptizem”. Jednak wbrew pozorom, nagość nie jest najważniejsza.
Najważniejsze elementy burleski |
- taniec |
- komedia |
- parodia |
- erotyzm |
- nagość |
- kostiumy |
W burlesce liczy się przede wszystkim taniec, dowcip i umiejętności aktorskie. Nagość jest tylko wisienką na torcie, która przyciąga uwagę.
Czytaj więcej:Konsolacja: Znaczenie i kontekst użycia
Gdzie występuje burleska?
Choć burleska narodziła się na scenach teatrów, to obecnie można ją oglądać w różnych miejscach:
- Teatry – wiele teatrów na świecie ma w swoim repertuarze widowiska burleskowe lub festiwale burleski.
- Kabarety – często burleska stanowi część programu kabaretowego.
Poza sceną burleska gości również w klubach, pubach czy nawet na prywatnych imprezach. Coraz częściej także pojawia się w telewizji i Internecie w postaci programów lub klipów wideo.
Popularność burleski
Choć burleska przeżywała wzloty i upadki, od kilkunastu lat znów cieszy się sporą popularnością. O jej renesansie można mówić od lat 90. ubiegłego wieku, kiedy to zaczęły powstawać liczne zespoły burleskowe na świecie. Od tego czasu stale rośnie zainteresowanie tą formą sztuki.
Jakie są cechy burleski?
Burleskę cechuje specyficzny styl łączący kilka elementów. Oto najważniejsze z nich:
- Eklektyzm – burleska czerpie z wielu innych stylów – rewii, kabaretu, pantomimy czy nawet cyrku.
- Komedia – widzowie mają się przede wszystkim śmiać, stąd dużo humoru, żartów i absurdalnych sytuacji.
- Parodia – częste wyśmiewanie znanych motywów kulturowych czy popkulturowych.
- Szyderstwo – prześmiewczy i lekceważący stosunek do „poważnych” tematów.
- Prowokacja – burleska lubi szokować i epatować nagością oraz erotyzmem.
- Przesada – charakterystyczne dla niej wyolbrzymianie, karykaturalność i teatralność.
To sprawia, że burleska z jednej strony bawi i relaksuje, a z drugiej – prowokuje i zaskakuje. Widz nigdy nie wie czego się spodziewać.
Jacy artyści uprawiają burleskę?
Choć burleska kojarzy się głównie z kobietami, występują w niej zarówno panie, jak i panowie. Oto najpopularniejsi burleskowi artyści:
- Tancerki (np. Urszula Trawińska „Dita Von Teese”, Gypsy Rose Lee).
- Aktorki (np. Maggie Gyllenhaal, Catherine Deneuve).
- Drag queens (Damien Laveaux).
- Komiczki (np. Margaret Cho).
- Śpiewaczki (np. Camille O’Sullivan, Ute Lempner).
- Performerce (Marina Abramović).
Niektórzy twierdzą, że burleska to sztuka głównie dla pań. Jednak zarówno kobiety, jak i mężczyźni mogą czerpać z niej satysfakcję – jedni oglądając, drudzy występując.
W burlesce nie ma ograniczeń. Liczy się talent, charyzma i umiejętność zabawiania publiczności. Dlatego uprawiają ją artyści o różnych profesjach i temperamentach.
Jakie są rodzaje burleski?
W ciągu swojej historii burleska ewoluowała, przybierając różne formy. Dziś można wyróżnić kilka jej rodzajów:
Klasyczna | Nawiązuje do XIX-wiecznych przedstawień. Dużo humoru, nagości, kostiumów i rekwizytów. |
Neo | Współczesna odmiana łącząca taniec, teatr i sztuki wizualne. Często z elementami sztuki ulicznej. |
Punk rock | Łączy konwencję rocka i punka z burleską. Dużo agresji, makijażu, ćwieków. |
Komiczna | Kładzie nacisk na humor i elementy kabaretowe. Nagość schodzi na dalszy plan. |
Niezależnie od rodzaju, burleska zawsze dostarcza rozrywki, zaskakuje i bawi. Dlatego cieszy się niesłabnącą popularnością od blisko 300 lat.
Podsumowanie
Burleska to rodzaj sztuki łączącej taniec, śpiew, skecze komediowe oraz elementy erotyczne. Często zastanawiamy się co to jest burleska i jak ją zdefiniować. Otóż cechuje ją przede wszystkim dążenie do rozbawienia publiczności poprzez przesadę, parodię i nagość. Choć burleska bywa kojarzona z rewią czy teatrem erotycznym, kładzie nacisk przede wszystkim na taniec, aktorstwo i humor.
Korzenie burleski sięgają XVII wieku. Przez lata ewoluowała, by współcześnie przeżywać swój renesans. Dziś występuje w teatrach, telewizji, klubach i Internecie. Uprawiają ją zarówno kobiety, jak i mężczyźni, którzy łączą wiele umiejętności, by bawić i szokować widzów.